1. Triệu chứng bệnh đạo ôn hại lúa

Bệnh có thể gây hại ở tất cả các giai đoạn từ thời kỳ mạ đến khi trổ chín và gây hại ở tất cả các bộ phận của cây như lá, bẹ lá, đốt thân, cổ bông, cổ gié và hạt.

Trước đây bệnh thường xuất hiện ở vụ Đông Xuân nhưng hiện nay bệnh xuất hiện hầu như quanh năm.

Trên lá lúa: Vết bệnh xuất hiện trên lá thay đổi từ vết chấm đen (chấm kim) tới hình oval có mảng xám trắng ở giữa và viền hẹp màu nâu nhạt bên ngoài, các vết bệnh lan dần kéo dài dạng hình mắt én, rộng ở giữa và nhọn ở hai đầu. Bệnh nặng nhiều vết bệnh liên kết lại với nhau làm cho lá lúa bị cháy (nên được gọi là bệnh cháy lá)

Trên cổ lá: bệnh tấn công ngay cổ lá giữa phiến lá và bẹ, vết bệnh có màu nâu đỏ sau chuyển qua nâu sậm, bệnh nặng làm gãy lá và lá hư.

Trên đốt thân: vết bệnh màu nâu làm đốt teo lại, nếu bệnh xuất hiện thời điểm lúa đang trổ thì toàn bộ bông bị lép trắng nhưng lấy tay rút lên thấy khó hơn triệu chứng lép trắng do sâu đục thân.

Trên cổ bông, cổ gié: bệnh tấn công ngay cổ bông hoặc cổ gié, vết bệnh màu nâu thối tóp lại làm cho toàn bộ bông hoặc từng gié bị lép. Nếu bệnh xuất hiện sớm toàn bộ bông hoặc từng gié lúa bị lép trắng.

2. Tác nhân gây bệnh đạo ôn lúa

Bệnh đạo ôn do nấm Pyricularia grisea Sacc., trước kia còn gọi là Pyricularia oryzae Cav. (giai đoạn sinh sản hữu tính gọi là Magnaporthe grisea) gây hại và được ghi nhận hiện diện ở hơn 80 quốc gia trồng lúa trên thế giới.

Bệnh được tìm thấy ở Ý vào năm 1560, tại Trung Quốc vào năm 1637.

Tại Việt Nam, F. Vincents phát hiện chính thức vào năm 1921 ở Miền Nam.

Theo nhiều nghiên cứu thì bệnh ngày càng phát sinh thêm nhiều nòi mới có độc tố cao nên khó phòng trị.

Theo TS. Nguyễn Thị Phong Lan và nhóm tác giả thì tại ĐBSCL có trên 40 nòi nấm Pyricularia grisea gây ra bệnh đạo ôn trên cây lúa.

3. Điều kiện phát sinh phát triển

Bệnh đạo ôn thường phát triển mạnh trong điều kiện thời tiết âm u, giờ nắng trong ngày ít, sáng sớm có sương mù hay trời có mưa phùn, nhiệt độ thích hợp nhất trong khoảng từ 18 – 26oC.

Các yếu tố như giống nhiễm, bón phân đạm nhiều, sạ dày, lá lúa nằm ngang, phiến lá rộng, ruộng thiếu nước, cỏ dại nhiều là điều kiện thuận lợi để nấm phát sinh, phát triển và gây bệnh nặng.

Các yếu tố làm chậm hoặc ngăn cản quá trình phát sinh phát triển của bệnh đạo ôn là: giống kháng bệnh, gieo sạ thưa, có thời gian phơi đất trước khi sạ, bón đủ khoáng chất, đặc biệt là canxi, silic, kali...

Tuy nhiên về yếu tố giống kháng, các nghiên cứu gần đây có chỉ ra rằng hiện nay không có giống kháng tuyệt đối mà chỉ có giống kháng tạm thời.

Nghĩa là, giống kháng bệnh tốt trong 2 – 3 vụ đầu nhưng sau đó có thể bị nhiễm bệnh đạo ôn, thậm chí là nhiễm rất nặng.

Một số giống nhiễm nặng: Jasmine 85, Nàng Hoa 9, VD 20, RTV, OM 4900, OM 5451

4. Đặc tính sinh học

Chu trình phát triển của bệnh đạo ôn từ lúc bào tử mới xâm nhập đến khi phát tán, lây lan mạnh.

Đối với bào tử gây bệnh đạo ôn lúa, nếu gặp điều kiện thuận lợi thì 24 giờ sau khi tiếp xúc với cây lúa, bào tử sẽ nảy mầm và bắt đầu xâm nhập vào bên trong mô cây.

Khoảng 48 giờ sau bệnh xuất hiện vết chấm kim. Từ 5 - 7 ngày sau khi xâm nhập, nấm đã sản sinh bào tử mới và tiếp tục lây lan. Mỗi vết bệnh hình mắt én phóng thích 2.000–6.000 bào tử/ngày và lây lan rất nhanh, ruộng có thể hư toàn bộ.

Bào tử sinh ra ở các lá bên trên có thể nhiễm vào gié lúa, hạt lúa ở giai đoạn trổ. Do đó phòng trị bệnh đạo ôn lá không tốt thì giai đoạn lúa trổ ruộng lúa rất dễ bị nhiễm bệnh đạo ôn cổ bông, cổ gié...

Điều kiện để bào tử phóng thích là nhờ nước hoặc giọt sương, còn phương tiện để bào tử lây lan xa là nhờ gió. Tuy nhiên, nếu nước nhiều, trời mưa lớn thì bào tử chậm phóng thích và ít lây lan.

5. Thuốc trị bệnh đạo ôn hại lúa

AMTIVO 750 WG

THÀNH PHẦN:

• Tebuconazole .... 500g/kg
• Trifloxystrobin .... 250g/kg
• Phụ gia .............. 250g/kg

ĐẶC TÍNH & CÔNG DỤNG:

• Là thuốc trừ bệnh phổ rộng công nghệ mới, nội hấp, lưu dẫn, trừ được nhiều loại bệnh xuất hiện cùng một lúc, ức chế quá trình sinh tổng hợp của các tế bào nấm bệnh. Thuốc đăng ký đặc trị hiệu quả bệnh đốm lá trên hồ tiêu.
• Được sản xuất bởi nhà máy tốt nhất trên thế giới về thuốc trừ bệnh. Với liều lượng tăng hơn 40% so với loại thông thường. Đã tốt nay còn tốt hơn; yên tâm tuyệt đối khỏi lo bệnh đạo ôn cổ bông, đạo ôn lá, đạo ôn cổ lá.
• Đặc trị: đạo ôn, lem lép hạt, vàng lá chín sớm (do nấm), khô vằn trên lúa.

HƯỚNG DẪN SỬ DỤNG:

• Thời gian cách ly an toàn: 7 ngày trước khi thu hoạch.

PIM.PIM 75WP

THÀNH PHẦN:

• Tricyclazole ... 75% w/w
• Additives ....... 25% w/w

ĐẶC TÍNH & CÔNG DỤNG:

• PIM 75WP là thuốc trừ nấm có tính nội hấp, hiệu quả rất cao đối với bệnh đạo ôn (cháy lá) gây hại trên lá lúa, bệnh đạo ôn cổ bông (thối cổ gié), đạo ôn cổ lá. Thuốc có hiệu lực kéo dài, tương đối bền vững với điều kiện môi trường, sau phun 1 giờ nếu gặp trời mưa cũng không giảm hiệu lực.
• PIM 75WP giúp cây trồng sinh trưởng và phát triển tốt. Lúa xanh - Sạch bệnh - Sáng mẩy, tăng năng suất và phẩm chất lúa gạo xuất khẩu.

HƯỚNG DẪN SỬ DỤNG:

• Cách pha: Đổ lượng thuốc cần dùng vào một thùng chứa, cho một ít nước vào trộn đều. Đổ một nửa lượng nước cần thiết vào bình xịt. Từ từ đổ thuốc đã chuẩn bị sẵn vào bình và quậy đều, sau đó tiếp tục đổ lượng nước còn lại vào bình và tiếp tục quậy đều.
• Thời gian cách ly an toàn: 14 ngày.